Krakend ijs onder mijn voeten, een koude neus en oranje stralen door de bomen. Mijn zintuigen worden geprikkeld als ik vroeg in de morgen ga wandelen in winters Friesland. Dit belooft een mooie dag te worden.

Op uitnodiging van Zuidoost Friesland ben ik een paar dagen in de regio tussen Heerenveen en Drachten. Als een van de Outdoorbloggers ga ik wandelen en fotograferen in Friesland en ontdek ik de natuur in de winter. Ik kluun over het Tsjerkepaad door het Taconisbosk, sta vroeg op om te winterwandelen in Oranjewoud, bezoek de Ecokathedraal in Mildam en wandel de adellijke route rond Beetsterzwaag. Natuurlijk ga ik op zoek naar wild én geniet ik van de mooie natuur en winterse landschappen. In dit deel van Friesland vind je veel bos en heide, in tegenstelling tot het meren- en waddengebied, waarvan de meesten Friesland kennen. Het zuidoosten van Friesland heet dan ook het Andere Friesland. Ben je benieuwd wat het Andere Friesland te bieden heeft in de winter? Ik geef je tips voor een warm verblijf in Oranjewoud en Beetsterzwaag.

Ik bezocht Friesland samen met de Outdoorbloggers, hun blogartikelen vind je onderaan dit verhaal met nog veel meer tips voor een warme winter in Friesland.

Winterwandelen. Wandelen in de winter is zeker een goed plan om meerdere redenen. Niet alleen om de winterblues tegen te gaan, het levert je ook een hoop weerstand op in tijden dat je weinig zonlicht vangt. Lees in dit artikel waarom wandelen in de winter een goed plan is (+ tips om warm te blijven!).

Volg het oude Tsjerkepaad (kerkepad) door Taconisbosk (7km)

Na een lange rit vanuit Zeeland start mijn bezoek ten zuiden van Heerenveen. Hier parkeer ik mijn auto bij crematorium Schoterhof. Gelukkig hoef ik hier verder niet te zijn, de wandeling start alleen vanaf deze parkeerplaats en verlaat het crematorium snel. De route gaat grotendeels door weilanden, langs het kerkepad (Tsjerkepaad) en door het Taconisbosk. Via een pad langs de Engelenvaart wandel je weer terug naar het beginpunt. Er is niet echt een bewegwijzering dus soms is het wel even zoeken. In het begin staan nog wat bordjes met Kerkepad erop, die je kunt volgen. In het Taconisbosk is een route met rode paaltjes uitgezet. Zie hier een omschrijving van de wandelroute inclusief plattegrond.

Tip: trek wandellaarzen of hoge wandelschoenen aan, want het is erg drassig in de weilanden en het bos. Soms meer klunen dan wandelen. Zelf liep ik deze route op mijn wandellaarzen, zo bleven mijn voeten heerlijk droog en warm

Wildlife spotten in het Taconisbosk

Tijdens je wandeling langs het Tjserkepaad en door het Taconisbosk kan je verschillende dieren tegenkomen. In de weilanden scharrelen in het (schemer)donker regelmatig dassen rond die hun burchten hebben gebouwd in het bos. Ook vossen, reeën en eekhoorns worden hier regelmatig gezien. Tijdens mijn wandeling zie ik helaas geen van deze zoogdieren. Wel zie ik een heleboel vogels in het Taconisbosk. De leukste die ik spot is het vuurgoudhaantje. Wat een klein en vlug vogeltje is dat. Ik heb wel al eens een goudhaantje gezien, maar nog nooit een vuurgoudhaantje. Wat zijn ze mooi met hun vuuroranje kuif! Andere vogels die ik zie, zijn de grote bonte specht, staartmeesjes en koolmeesjes. Langs de Engelenvaart komt de ijsvogel ook voor lees ik, maar die heb ik helaas niet gezien hier. Als vogelaar valt hier genoeg te ontdekken.

Zonsondergang bij de Tjongermolen

Niet ver van Heerenveen en Oranjewoud vind je de Tjongermolen. Deze staat aan het riviertje de Tjonger of ook wel Kuunder genoemd, onderdeel van de turfroute. De oorspronkelijke molen is gebouwd in 1869, degene die je nu ziet stamt uit 1983. Het was een poldermolen en moest water van lage gedeelten naar hogere delen verplaatsen. Nu is het een mooie plek om foto’s te maken. Bijvoorbeeld tijdens zonsondergang, zoals ik heb gedaan. Er loopt een verhard pad langs de rivier waar je kunt wandelen en fietsen. Tip: maak vanuit Oranjewoud een fietstocht naar de molen, langs de rivier de Tjonger. Of vaar in de zomer de turfroute en bekijk de molen vanaf het water.

Vaarroute de Turfroute: De kleine Turfroute van 105 kilometer leidt je door het zuidoosten van Friesland. Deze vaarroute komt aan zijn naam, doordat de wateren zijn ontstaan door afsteken van veen. De wateren werden vroeger gebruikt voor het vervoer van turf. De Turfroute komt ook langs de Tjonger.

Wandelen in Friesland: Landgoed Oranjewoud (10 km en een ochtendrondje)

Eerder in het jaar (in september) maakte ik al een mooie wandeling in natuurgebied Oranjewoud van ongeveer 10 kilometer. Deze keer overnacht ik in Golden Tulip hotel Tjaarda midden in het gebied, Hier ontmoet ik mede outdoorblogger Wanda waarmee ik op pad ga. Na een goede nachtrust én een uitgebreid ontbijt wandelen we het koninklijk bos in en ik merk meteen dat het flink koud is geweest vannacht. Overal ligt een laagje rijp en de plassen water zijn bevroren. Prachtig! Mooi om door te wandelen, maar zeker zo mooi om foto’s van te maken. Al mijn zintuigen worden geprikkeld. Mijn neus is koud, het ijs kraakt onder mijn voeten en de zon kleurt het landschap langzaam oranje met zijn opkomende stralen. Echt genieten zo’n winterse ochtendwandeling. Een voordeel: in de winter hoef je je wekker niet zo vroeg te zetten om de zonsopkomst mee te maken.

Tip overnachting Oranjewoud: Parkhotel Tjaarda

We sliepen in het Parkhotel Tjaarda midden in de natuur van landgoed Oranjewoud. De hotelkamer was prima in orde, ik heb heerlijk geslapen. Ook een mooie badkamer met fijne douche. In de lounge heb ik na de wandeling genoten van chocolademelk met slagroom bij de haard. Het diner werd, in verband met maatregelen rondom corona, op de kamer geserveerd en smaakte goed. Het ontbijt was heel uitgebreid en met aandacht voor lokale en milieuvriendelijke producten, top!

Moaie kuiertocht, goed iten en lekker sliepe

Tip omgeving: Ecokathedraal Mildam. Niet ver van Oranjewoud vind je de Ecokathedraal. Volgens eigen zeggen is de Ecokathedraal bedoeld als een werkplaats waar langdurige processen tussen mens en natuur worden bestudeerd. Door stoeptegels en ander overtollig bouwmateriaal op bijzondere wijze opeen te stapelen kan de flora en fauna zijn natuurlijke gang gaan.
Het terrein is 1,5 ha groot en bevat inmiddels heel wat bouwsels. Je hebt soms geen idee dat je op een berg van puin staat, omdat het inmiddels helemaal overwoekerd is door de natuur. Dat stenen stapelen zen is geloof ik graag, fysiek bezig zijn en zonder plan stapelen. Ik ben nog steeds niet helemaal uit wat ik er nu van vind. Aan de ene kant een bijzonder experiment en inderdaad er groeit en bloeit van alles. Aan de andere kant blijft het een hoop puin en in mijn ogen is dat geen natuur. Je moet zelf maar gaan kijken, uniek is het zeker!

Voor we naar Olterterp rijden voor onze wandeling door Beetsterzwaag, lunchen we onderweg bij De Vergulde Turf in Gorredijk. Even opwarmen met een warme chocolademelk en brood met kroketten. We hebben weer energie voor onze volgende wandeling.

Wandelen door bos en over landgoederen in Beetsterzwaag (11 km)

Beetsterzwaag en omgeving staat bekend als adellijk gebied. Veel rijke lieden uit steden als Leeuwarden, Drachten en Den Haag bouwden hier hun landhuizen op grote percelen grond. Ze woonden alleen in de zomer in deze landhuizen, in de winter verbleven ze in de stad. Vanuit Olterterp volgen we de wandelroute “in adellijke voetsporen” van 11 kilometer en leren we meer over de adellijke families en landgoederen en hun invloed op de omgeving. Zo kochten ze grote stukken grond voor de verkoop van turf. Het huidige landschap is deels ontstaan door deze turfhandel. Door het afgraven van veen ontstonden veel vennetjes en water. Maar ook de aanleg van tuinen en parken bij de landhuizen bepalen het huidige landschap.

De route start bij het Witte Huis, nu een hotel en restaurant. Het eerste gedeelte gaat door het Alpherbosch, waar je vijvers en vennen vindt, waaronder het Witte Meer. Deze zijn ontstaan door het afgraven van veen. Nu is het Witte Meer een natuurijsbaan bij koud weer. Voor mij een fijne pauzeplek voor een bakje koffie. Na het bos komen we in Beetsterzwaag en luisteren we naar de verhalen die Jort Kelder vertelt over de verschillende landhuizen: Lycklamahuis, Harinxmastate, Landgoed Lauswolt en Huize Lyndenstein. Via het bos en het oude kerkje Sint Hyppolytuskerk wandelen we weer terug naar het beginpunt: het Witte Huis, waar ik nog even een drankje neem voor ik naar huis rijd.

Beeldenroute. In het bos vind je in bomen uitgehakte beelden. Het zijn personages uit Friese mythen en sagen. Sommige hebben echt bestaan, andere zijn bedacht. De verhalen over de personages staan in het boekje ‘Als Bomen Konden Spreken’. Als je de laatste etappe, nr 14 van het Koningspad XL wandelt kom je langs deze beelden. Ook tijdens onze route “in adellijke voetsporen” zien we verschillende van de beelden onderweg.

Tip: Hotel-restaurant Het Witte Huis in Olterterp

Het Witte Huis in Olterterp is een hotel-restaurant aan de rand van het bos. Vanaf het Witte Huis kan je uitstekend wandelen in dit deel van Friesland. Bij de parkeerplaats staat een bord met routes en informatie (TOP zuil, Toeristisch Overstap Punt). Ook staat er een bord met het Vorstelijk Koningspad, een wandelroute van 17 kilometer door de vorstelijke bossen van Beetsterzwaag. Liever fietsen? Vanaf het Witte Huis start een mtb-route van 35 kilometer

Het is heerlijk om even een paar dagen er tussenuit te gaan en naar buiten te kunnen, juist in de winter. En dat kan uitstekend in Friesland. Maak een paar mooie wandelingen of fietstochten en warm regelmatig op bij het haardvuur met koffie of chocolademelk. Zelfs in coronatijd kun je van een heerlijk diner genieten op de kamer, waar vaak een gedekte tafel klaarstaat.

Tips voor fotograferen in de winter: fotografeer de zonsopkomst of -ondergang, ga op zoek naar dieren én sta vroeg op om de vrieskou vast te leggen. De natuur is ook mooi in de winter! Fotografeer je in de sneeuw? Zorg er dan voor dat je de foto wat overbelicht, zo worden je sneeuwfoto’s mooi wit. Hoe dat komt, leer je tijdens de fotografieworkshop of meerdaagse cursus

Blogs andere Outdoorbloggers

Lees ook de blogs van de andere Outdoorbloggers voor nog veel meer leuke tips wat je kunt doen in de winter in Friesland (o.a. wandelen, mountainbiken en op pad met e-chopper):

• De blog van Bregje en blog van Antonette die Rotte Valle en Bakkeveen verkenden
• De blog van Mirre en de blog van Aniek die op pad gingen in Oost- & Weststellingwerf
• De blog van Wanda die samen met mij Oranjewoud en Beetsterzwaag ontdekte

Pinterest

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Zuidoost Friesland